Koşuk, yazının kullanılmaya başlanmasından önceki sözlü yazın döneminin ürünüdür. Bu koşuk, öteki sözlü yazın örnekleri gibi, ilk kez Kaşgarlı Mahmud'un Divanü Lugat'it - Türk adlı yapıtında yazıya geçirilmiştir.
İslamlık'tan önceki dönemde koşuk, günümüz halk yazınındaki koşmanın ilk biçimidir. Bu dönemde koşuk türüyle genellikle doğa betimlemeleri yapılırdı. Şiirde bu konunun işlenmesi, Türklerin o dönemde doğayla iç içe yaşamaları, yaşamlarının kaynağının doğada olmasıdır. Bu göçebe ve hayvancılıkla geçinilen dönemde, süremlerin(mevsim), özellikle baharın önemli bir yeri vardı. Havanın ısınmasıyla birlikte doğanın da canlanması, geçim kaynağı olan hayvanların çoğalmaları, insanların daha geniş bir coğrafya içinde özgür dolaşma olanaklarının artması, baharın eski Türkler arasında çok sevilmesinin nedenleridir(...)
Kar buz tümü eridi
Dağların suları akıştı
Mavi bulut yükseldi
Kayık gibi sallanır
Yel eserek geldi
Tıpkı tipiye benziyor
İnsanlar üşüyerek ürperiyor
Kara bulut kükreşir
Ay kopup halelendi
Ak bulut yücelendi
Üst üste kümelendi
Saçılıp suyu inleşir
Bulut inleyerek çıktı
Seller gürleyerek aktı
Bütün ulus buna şaştı
Bulut gürleyerek bağrışır
Bütün sular kabardı
Dağların başı belirdi
Bütün dünya ısındı
Binbir çiçek dizilir (açar)
Kulanlar (taylar) hep birlikte coştu
Geyikler bir araya geldi
Yayladan tarafa koşuştu
Sıra sıra zıplarlar
Dağlar tepeler yeşerdi
Kuru otlar çimleşti
Gölün suyu kabardı
Sığır(lar) boğa(lar) böğrüşür
Koçlar teke(ler) seçildi
Sağmal sürüler koşuldu
Sütlerin hepsi sağıldı
Oğlak(lar) kuzulara karışır
Şimşek çakarak parladı
Sisler dağılıp kalktı
Aygır(lar) kısrak(lar) kişnedi
Kısrak(lar) alıp bağrışır
Yılkı(lar) bahar gelince at olur
Otlayarak etlenir
Beyler semiz atlara binerler
Taylar sevinçten birbirini ısırır
Yağmur yağarak saçıldı
Türlü çiçekler açtı
(Böylece sanki) inci kapları açıldı
Onlara misk kokusu karışır
Seyrek görülen çiçekler yığınla ortaya çıktı
Tomurcuklar büküldü
Düğüm düğüm sarıldı
Açılarak birbirlerine sarmaştılar
Bin bir çiçek art arda dizildi
Tomurcuklar açıldı
Uzun uzun yatıp sıkıldı(lar)
Yerden kopup ayrışır(lar)
Kızıl sarı (çiçekler) dizildi
Mor yeşil (çiçekler) birbirine bakıştı
Birbirine sarmaştı
İnsan(lar) buna hayran olur
Kaynak: Kemal BEK - Eski Türk Yazını, Donkişot Yayınları
İslamlık'tan önceki dönemde koşuk, günümüz halk yazınındaki koşmanın ilk biçimidir. Bu dönemde koşuk türüyle genellikle doğa betimlemeleri yapılırdı. Şiirde bu konunun işlenmesi, Türklerin o dönemde doğayla iç içe yaşamaları, yaşamlarının kaynağının doğada olmasıdır. Bu göçebe ve hayvancılıkla geçinilen dönemde, süremlerin(mevsim), özellikle baharın önemli bir yeri vardı. Havanın ısınmasıyla birlikte doğanın da canlanması, geçim kaynağı olan hayvanların çoğalmaları, insanların daha geniş bir coğrafya içinde özgür dolaşma olanaklarının artması, baharın eski Türkler arasında çok sevilmesinin nedenleridir(...)
Kar buz tümü eridi
Dağların suları akıştı
Mavi bulut yükseldi
Kayık gibi sallanır
Yel eserek geldi
Tıpkı tipiye benziyor
İnsanlar üşüyerek ürperiyor
Kara bulut kükreşir
Ay kopup halelendi
Ak bulut yücelendi
Üst üste kümelendi
Saçılıp suyu inleşir
Bulut inleyerek çıktı
Seller gürleyerek aktı
Bütün ulus buna şaştı
Bulut gürleyerek bağrışır
Bütün sular kabardı
Dağların başı belirdi
Bütün dünya ısındı
Binbir çiçek dizilir (açar)
Kulanlar (taylar) hep birlikte coştu
Geyikler bir araya geldi
Yayladan tarafa koşuştu
Sıra sıra zıplarlar
Dağlar tepeler yeşerdi
Kuru otlar çimleşti
Gölün suyu kabardı
Sığır(lar) boğa(lar) böğrüşür
Koçlar teke(ler) seçildi
Sağmal sürüler koşuldu
Sütlerin hepsi sağıldı
Oğlak(lar) kuzulara karışır
Şimşek çakarak parladı
Sisler dağılıp kalktı
Aygır(lar) kısrak(lar) kişnedi
Kısrak(lar) alıp bağrışır
Yılkı(lar) bahar gelince at olur
Otlayarak etlenir
Beyler semiz atlara binerler
Taylar sevinçten birbirini ısırır
Yağmur yağarak saçıldı
Türlü çiçekler açtı
(Böylece sanki) inci kapları açıldı
Onlara misk kokusu karışır
Seyrek görülen çiçekler yığınla ortaya çıktı
Tomurcuklar büküldü
Düğüm düğüm sarıldı
Açılarak birbirlerine sarmaştılar
Bin bir çiçek art arda dizildi
Tomurcuklar açıldı
Uzun uzun yatıp sıkıldı(lar)
Yerden kopup ayrışır(lar)
Kızıl sarı (çiçekler) dizildi
Mor yeşil (çiçekler) birbirine bakıştı
Birbirine sarmaştı
İnsan(lar) buna hayran olur
Kaynak: Kemal BEK - Eski Türk Yazını, Donkişot Yayınları
