Kışın Sedef Hastalığına Dikkat!
Kış mevsimi ile birlikte cilt rahatsızlıklarının görülme sıklığı da artıyor. Rüzgar düşük nem kirli ve kuru hava ile kapalı ortamlarda daha uzun süre vakit geçirme zorunluluğu çok sayıda deri hastalıkları ile birlikte sedef hastalığında da artışa yol açıyor.
Memorial Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Uz. Dr. Ayfer Aydın'ın verdiği bilgilere göre kışın görülen cilt hastalıkları arasında sedef ilk sıralarda yer alıyor. Sedef toplumun yüzde 1-3’ünü etkileyen süreklilik gösteren ve kırmızı zeminde sedef rengi kabuklarla seyreden bir deri hastalığıdır. Alerjik ya da mikrobik bir hastalık değildir. Sedef ömür boyu alevlenme ve iyileşme dönemleri ile seyreden bir hastalık olarak tanımlanmaktadır.
Hastalığın sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte; kalıtımsal geçiş ve bağışıklık sistemi ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Sedef hastalığında bağışıklık sistemi bir şekilde tetiklenir ve bu durum deri hücrelerinin büyümesini hızlandırır. Normal deri hücreleri 28-30 günde olgunlaşıp deri yüzeyinden fark edilmeden dökülürken; sedef hastalığında deri hücreleri sadece 3-4 günde olgunlaşır ve hücreler yüzeyde yığılarak deriden kalkık kırmızı lezyonlar oluşturur.
Stres Ciltte İfade Buluyor
Yaz mevsiminden kışa geçişte bize mutluluk ve enerji veren seratononin melatonin gibi enzimler giderek azalır. Sedef hastalığının tetiklenmesinde ve hastalığın şiddetlenmesinde stres çok önemli bir faktördür. Ayrıca kış aylarında havanın nem oranının azalması derinin kurumasına ve kaşınmasına yol açarak sedef hastalığını alevlendirebilir.
Sedef Hastalığı ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Güneş sedefe iyi gelir mi?
Doğal güneş ışığının sedef üzerine olumlu etkisi vardır. Ancak yanacak kadar güneşlenmek sedefi alevlendirebilir.
Sedef bulaşıcı mıdır?
Sedef hastalığı bulaşıcı değildir. Sedef lezyonları göze hoş görünmeyebilir fakat mikrobik bir hastalık veya açık bir yara olarak düşünülmemelidir. Sedefli bir kişi diğer insanların sağlığını tehdit etmez.
Sedef hastaların yaşam kalitesini nasıl etkiler?
Sedef hastalığı eğer şiddetli bir tutulum yoksa sadece kozmetik bir soruna neden olur. Ancak bazen bu lezyonlar toplum tarafından bulaşıcı bir hastalık gibi yanlış algılandığından hastaların ruh sağlığını olumsuz yönde etkiler. Bu döküntüler bazı çiftlerin özel yaşamlarını dahi etkileyebilir. Hastalarda gerginlik kızgınlık utangaçlık ve depresyon gibi ruhsal problemler görülebilir. Sedef eğer hastalık görünür yerlerde ise hastanın çalışma hayatını bile etkileyebilir. Dolayısıyla başvurulan dermatoloji uzmanının bir psikyatrist ile işbirliği içinde olmasında fayda vardır. Sedef hastalığı stres ve depresif duyguları tetikleyebilmektedir.
Deriyi kaşımak sedef döküntüsüne yol açar mı?
Evet. Özellikle alevlenme dönemlerinde deriyi kaşımak ovmak kabukları koparmak yeni döküntülere yol açabilir.
Sedef saç döker mi?
Hayır saç dökülmesine yol açmaz. Ancak saçı çevreleyen çok kalın kabukları sökmeye çalışırken saçlar dökülebilir. Ayrıca bazı ilaçlar da geçici saç dökülmesi yapabilir.
Hastalığın beslenme ile ilişkisi var mıdır?
Sedef hastaları için özel bir diyet yoktur ancak balık yağlarının bu rahatsızlığa iyi geldiği bilinmektedir.
Alkol tüketiminin sedef hastalarına ayrıca bir zararı var mıdır?
Aşırı alkol sedefi alevlendirebilir. Orta derecede alkol alımının sedefe bir zararı yoktur. Ancak ağızdan ilaç alan hastalarda ilaçlarla etkileşime girebilir.
Sedef hastalığı görülen kadınların hamile kalmasında bir sakınca var mıdır?
Sedef hastalığının anneye ya da bebeğe bir zararı yoktur. Gebelik esnasında sedef iyileşme gösterebilir veya kötüleşebilir.
Sedefin kesin tedavisi var mıdır?
Sedef lezyonlarının kaybolmasını sağlayan yüzeysel uygulanan kremler sistemik olarak alınan ilaç tedavileri ve bugün için çok iyi sonuçlar aldığımız PUVA ve dar Bant UVB tedavileri gibi çok sayıda tedavi seçenekleri bulunmaktadır. Sedef şikayeti olan kişilerde aylar hatta yıllar süren kendiliğinden iyileşmeler dahi görülebilir; ancak kişide sedefe yatkınlık devam eder. Bu yüzden döküntüler tedavi edilse bile yıllar sonra bile tekrar ortaya çıkabilir.
Sedef eklemler üzerinde herhangi bir etki yapar mı?
Sedefli hastaların yüzde10-30’unda eklem hastalığı(artrit) gelişebilir. Sedef artriti genellikle el ayak parmaklarını etkiler ve hafif seyirlidir.
Hastalığın tedavisi nasıldır?
Sedef Hastalığında PUVA ve Dar Bant-UVB tedavileri son derece etkilidir.
PUVA tedavisi: Ağızdan psoralen yani çok sayıda bitkide mevcut olan deriyi ve gözü güneş ışığına daha hassas hale getiren ilaçlar tablet şeklinde alınarak UVA(suni güneş ışığı) ile birlikte uygulanan bir tedavidir.
Dar-bant UVB tedavisi: Ağızdan ilaç alınmadan güneş ışığının özel bir dalga boyunda hasta bir kabine alınarak uygulanması yöntemidir.
Genellikle sedef atopik egzama vitiligo ve benzeri pek çok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır.
. Uzman hekimlerin ve yeterli teknolojik donanımın olduğu merkezlerde uygulanabilecek olan bu yöntemde güneş ışınındaki ultraviyole A ve B'nin gücünden faydalanılır.
. Özel kabinlerde haftada 3-4 seans ve birkaç dakika ile başlanılan; giderek sürenin artırıldığı ışık tedavisi yapılmaktadır.
. Seans sayıları tedavinin etki durumuna göre azaltılarak sonlandırılır.
. Dar Bant-UVB tedavisi; ağızdan bir ilaç gerektirmemesi gebelik emzirme karaciğer ve böbrek hastalarının da kullanabilmesi çocuklarda güvenli olması tedavi sonrası göz korumasının gerekli olmaması deri kanseri riskinin çok az olması ve hastaneye yatış gerektirmemesi sebebiyle giderek önem kazanmıştır.
Kış mevsimi ile birlikte cilt rahatsızlıklarının görülme sıklığı da artıyor. Rüzgar düşük nem kirli ve kuru hava ile kapalı ortamlarda daha uzun süre vakit geçirme zorunluluğu çok sayıda deri hastalıkları ile birlikte sedef hastalığında da artışa yol açıyor.
Memorial Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Uz. Dr. Ayfer Aydın'ın verdiği bilgilere göre kışın görülen cilt hastalıkları arasında sedef ilk sıralarda yer alıyor. Sedef toplumun yüzde 1-3’ünü etkileyen süreklilik gösteren ve kırmızı zeminde sedef rengi kabuklarla seyreden bir deri hastalığıdır. Alerjik ya da mikrobik bir hastalık değildir. Sedef ömür boyu alevlenme ve iyileşme dönemleri ile seyreden bir hastalık olarak tanımlanmaktadır.
Hastalığın sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte; kalıtımsal geçiş ve bağışıklık sistemi ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Sedef hastalığında bağışıklık sistemi bir şekilde tetiklenir ve bu durum deri hücrelerinin büyümesini hızlandırır. Normal deri hücreleri 28-30 günde olgunlaşıp deri yüzeyinden fark edilmeden dökülürken; sedef hastalığında deri hücreleri sadece 3-4 günde olgunlaşır ve hücreler yüzeyde yığılarak deriden kalkık kırmızı lezyonlar oluşturur.
Stres Ciltte İfade Buluyor
Yaz mevsiminden kışa geçişte bize mutluluk ve enerji veren seratononin melatonin gibi enzimler giderek azalır. Sedef hastalığının tetiklenmesinde ve hastalığın şiddetlenmesinde stres çok önemli bir faktördür. Ayrıca kış aylarında havanın nem oranının azalması derinin kurumasına ve kaşınmasına yol açarak sedef hastalığını alevlendirebilir.
Sedef Hastalığı ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Güneş sedefe iyi gelir mi?
Doğal güneş ışığının sedef üzerine olumlu etkisi vardır. Ancak yanacak kadar güneşlenmek sedefi alevlendirebilir.
Sedef bulaşıcı mıdır?
Sedef hastalığı bulaşıcı değildir. Sedef lezyonları göze hoş görünmeyebilir fakat mikrobik bir hastalık veya açık bir yara olarak düşünülmemelidir. Sedefli bir kişi diğer insanların sağlığını tehdit etmez.
Sedef hastaların yaşam kalitesini nasıl etkiler?
Sedef hastalığı eğer şiddetli bir tutulum yoksa sadece kozmetik bir soruna neden olur. Ancak bazen bu lezyonlar toplum tarafından bulaşıcı bir hastalık gibi yanlış algılandığından hastaların ruh sağlığını olumsuz yönde etkiler. Bu döküntüler bazı çiftlerin özel yaşamlarını dahi etkileyebilir. Hastalarda gerginlik kızgınlık utangaçlık ve depresyon gibi ruhsal problemler görülebilir. Sedef eğer hastalık görünür yerlerde ise hastanın çalışma hayatını bile etkileyebilir. Dolayısıyla başvurulan dermatoloji uzmanının bir psikyatrist ile işbirliği içinde olmasında fayda vardır. Sedef hastalığı stres ve depresif duyguları tetikleyebilmektedir.
Deriyi kaşımak sedef döküntüsüne yol açar mı?
Evet. Özellikle alevlenme dönemlerinde deriyi kaşımak ovmak kabukları koparmak yeni döküntülere yol açabilir.
Sedef saç döker mi?
Hayır saç dökülmesine yol açmaz. Ancak saçı çevreleyen çok kalın kabukları sökmeye çalışırken saçlar dökülebilir. Ayrıca bazı ilaçlar da geçici saç dökülmesi yapabilir.
Hastalığın beslenme ile ilişkisi var mıdır?
Sedef hastaları için özel bir diyet yoktur ancak balık yağlarının bu rahatsızlığa iyi geldiği bilinmektedir.
Alkol tüketiminin sedef hastalarına ayrıca bir zararı var mıdır?
Aşırı alkol sedefi alevlendirebilir. Orta derecede alkol alımının sedefe bir zararı yoktur. Ancak ağızdan ilaç alan hastalarda ilaçlarla etkileşime girebilir.
Sedef hastalığı görülen kadınların hamile kalmasında bir sakınca var mıdır?
Sedef hastalığının anneye ya da bebeğe bir zararı yoktur. Gebelik esnasında sedef iyileşme gösterebilir veya kötüleşebilir.
Sedefin kesin tedavisi var mıdır?
Sedef lezyonlarının kaybolmasını sağlayan yüzeysel uygulanan kremler sistemik olarak alınan ilaç tedavileri ve bugün için çok iyi sonuçlar aldığımız PUVA ve dar Bant UVB tedavileri gibi çok sayıda tedavi seçenekleri bulunmaktadır. Sedef şikayeti olan kişilerde aylar hatta yıllar süren kendiliğinden iyileşmeler dahi görülebilir; ancak kişide sedefe yatkınlık devam eder. Bu yüzden döküntüler tedavi edilse bile yıllar sonra bile tekrar ortaya çıkabilir.
Sedef eklemler üzerinde herhangi bir etki yapar mı?
Sedefli hastaların yüzde10-30’unda eklem hastalığı(artrit) gelişebilir. Sedef artriti genellikle el ayak parmaklarını etkiler ve hafif seyirlidir.
Hastalığın tedavisi nasıldır?
Sedef Hastalığında PUVA ve Dar Bant-UVB tedavileri son derece etkilidir.
PUVA tedavisi: Ağızdan psoralen yani çok sayıda bitkide mevcut olan deriyi ve gözü güneş ışığına daha hassas hale getiren ilaçlar tablet şeklinde alınarak UVA(suni güneş ışığı) ile birlikte uygulanan bir tedavidir.
Dar-bant UVB tedavisi: Ağızdan ilaç alınmadan güneş ışığının özel bir dalga boyunda hasta bir kabine alınarak uygulanması yöntemidir.
Genellikle sedef atopik egzama vitiligo ve benzeri pek çok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır.
. Uzman hekimlerin ve yeterli teknolojik donanımın olduğu merkezlerde uygulanabilecek olan bu yöntemde güneş ışınındaki ultraviyole A ve B'nin gücünden faydalanılır.
. Özel kabinlerde haftada 3-4 seans ve birkaç dakika ile başlanılan; giderek sürenin artırıldığı ışık tedavisi yapılmaktadır.
. Seans sayıları tedavinin etki durumuna göre azaltılarak sonlandırılır.
. Dar Bant-UVB tedavisi; ağızdan bir ilaç gerektirmemesi gebelik emzirme karaciğer ve böbrek hastalarının da kullanabilmesi çocuklarda güvenli olması tedavi sonrası göz korumasının gerekli olmaması deri kanseri riskinin çok az olması ve hastaneye yatış gerektirmemesi sebebiyle giderek önem kazanmıştır.
